EDİTÖRÜN ÖNSÖZÜ
Ülkemizde binlerce insan, kilo kaybından kas gelişimine kadar çeşitli faydalar sağlamak amacıyla spor takviyeleri almaktadırlar. Ancak bu spor takviyelerinin çok ciddi advers etkileri olabilmektedir. Özellikle steroitler her ne kadar doktor kontrolünde ilaç olarak kullanılabilse de performans arttırıcı takviyeler olarak alındığında çok yanlış kullanımları olabilmekte ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Steroid kullanımının başlıca yan etkileri arasında kan basıncında artış, doğrudan böbrek ve kalp hasarı, karaciğer hasarı, akne gelişimi ve cinsel fonksiyon bozuklukları ve kısırlık sayılabilir. Bu takviyelerin kullanımları yerine diyette yapılacak olan değişikliklerle ve düzenli uyku ile benzer sonuçlar elde edilebileceği unutulmamalıdır.
Ülkemizde de giderek artan kullanımları nedeniyle sağlık çalışanlarımızı ve halkımızı bu konuda bilinçlendirmek adına Akılcı İlaç Kullanımı Bülteni’nin Haziran 2018 sayısında “Erkeklerde Spor Takviyelerinin Yan Etkileri” makalesinin çevirisi yapılmıştır.
Özet
Spor takviyelerinin reçetesiz (OTC) ve internet aracılığıyla kullanımı oldukça yaygındır. Bu ürünler bileşiminde belirtilmemiş androjenik steroidler içerebilmektedirler.
Avustralya Sporda Dopingle Mücadele Kurumu’na göre; hemen hemen her beş spor takviyesinden biri, bileşiminde uyarıcılar ve anabolik ilaçlar gibi yasaklanmış maddeleri içermektedir. Ayrıca bu tarz takviyelerin kullanımının güvenli olamayabileceği belirtilmektedir.
Bazı gıda takviyeleri yüksek miktarda protein veya kreatin içermektedir. Bunların kullanımı sağlıklı olan bireylerde kanda üre ya da kreatinin yükselmesine neden olabilir.
Androjenik steroid kullanımı, androjen eksikliğine bağlı hipogonadizm semptomlarına neden olabilmektedir. Bu durum, spor takviyelerinin etiketlerindeki içerik listesinde steroidlerin belirtilmemesinden kaynaklanabilir.
Eğer kişi spor takviyesi kullandığını belirtiyorsa; bu durum takviye ürünlerin sağlığa ve performansa etkilerini tartışmak için güzel bir fırsat yaratmaktadır. Avustralya Spor Komisyonu spor takviyesi kullanımı ve kas gelişimi konularında danışmanlık vermektedir.
